Wróżenie z kości

Jesteś typem kanapowca?

Powiedzenie „Żeby kózka nie skakała, toby nóżki nie złamała” nie ma racji bytu w przypadku osteoporozy. Nasze kości – w przeciwieństwie do nas – uwielbiają podskoki, biegi, skręty. Dla nich ruch to życie! Podczas wysiłku komórki pobudzane są do nieustannej odnowy, dzięki czemu kości stają się bardziej zwarte (gęstsze) i mocniejsze.

Naukowcy z Finlandii udowodnili to w badaniach. Zagrożone osteoporozą kobiety po 50. roku życia podzielili na dwie grupy – jednej z nich zalecili ćwiczenia dwa razy w tygodniu, druga grupa nie musiała uprawiać żadnego sportu. Po dwóch latach obserwacji ogłosili wyniki. Okazało się, że w grupie niećwiczącej aż 52 proc. kobiet miało w tym czasie złamania szyjki udowej. Pacjentki aktywne fizycznie były w dużo lepszej formie – jedynie 17 proc. z nich doznało złamań.

Co możesz zrobić? Tylko jedno – wstać z kanapy i zacząć się ruszać. A tu możliwości jest już więcej. Do niedawna uważano, że jedyną skuteczną formą ruchu wzmacniającą kości są sporty siłowe, np. ćwiczenia ze sztangami. Niedawno naukowcy odkryli, że równie dobrze na ich gęstość wpływa regularne bieganie, marsz, pływanie i jazda na rowerze (też stacjonarnym).

Do ciekawych wniosków doszła dr Chwan-Li Shen z Texas Tech University Health Sciences Center – z jej badań wynika, że bardzo dobrze na kości działa ćwiczenie tai-chi (trzy razy w tygodniu), połączone z piciem zielonej herbaty (4-6 filiżanek dziennie). Po trzech miesiącach takich praktyk u kobiet biorących udział w eksperymencie poprawiła się gęstość kości, a po pół roku wzrosła też siła mięśni i poczucie równowagi. Ryzyko upadków i złamań zostało zminimalizowane.

Gdy słońca jak na lekarstwo

Większość z nas ulega pogodowej histerii nakręcanej przez stacje telewizyjne. Boimy się wyjść z domu, żeby nie utknąć gdzieś w zaspie i nie zamarznąć. W konsekwencji zamykamy się w czterech ścianach mieszkań na kilka miesięcy. Wydaje nam się, że w ten sposób oszczędzamy zdrowie, a tak naprawdę działamy na jego szkodę. A najbardziej cierpią kości.

Zimą, kiedy jemy mniej zielonych warzyw, zwykle obniża się poziom witaminy D. Dla tkanki kostnej to zły omen, bo bez niej wapń nie wchłania się prawidłowo. Innym naturalnym źródłem tej witaminy jest… słońce – pod wpływem promieniowania wytwarzana jest w skórze. Ale jak organizm ma skorzystać z tej alternatywy, jeśli zamiast na świeżym powietrzu mroźne słoneczne dni spędzamy pod kocem? A żeby wspomóc budowę kości nie musisz, jak robotnik na budowie, cały boży dzień przebywać na mrozie. Wyliczono, że wystarczy wystawić twarz i dłonie do słońca na 15 minut, by skóra wytworzyła odpowiednią dawkę witaminy D!!

Jak nakryć złodzieja?

Osteoporoza, nazywana przez lekarzy „cichym złodziejem kości”, jest rzeczywiście bardzo podstępna. Rozwija się latami, nie dając żadnych widocznych objawów. Rozżalenie specjalistów jest zrozumiałe, bo w większości przypadków choroba wykrywana jest w ostatnim stadium, gdy kości są już tak kruche, że łamią się przy lekkim upadku czy uderzeniu.

Aby wcześniej rozpoznać przestępcę, zwróć uwagę na sygnały alarmowe:
* pojawiające się znienacka bóle krzyża i stawów biodrowych;
* zaokrąglenie pleców, tzw. wdowi garb;
* obniżenie wzrostu (utrata centymetrów może oznaczać, że z powodu niedoboru wapnia kręgi „osiadły” i kręgosłup się skrócił);
* bóle brzucha (osłabione kości często się deformują – wówczas żebra mogą uciskać narządy wewnętrzne).

Uwaga!!! Całkiem niedawno naukowcy znaleźli jeszcze jeden sposób na wczesne wykrycie osteoporozy. Endokrynolog Lubna Pal z uniwersytetu w Yale (USA) radzi częściej patrzeć… w lustro. I liczyć zmarszczki na twarzy. Jeśli skóra lawinowo traci jędrność, a oprócz kurzych łapek pojawiły się na niej bruzdy, może to oznaczać, że kości też są osłabione.

– W skórze i w kościach występują białka (kolageny) z tej samej grupy – tłumaczy badaczka. To one nadają tkankom elastyczność, a jeżeli w organizmie jest ich za mało, ryzyko złamania jest dużo większe.