Les Miserables - najchętniej oglądany musical na świecie

DLACZEGO LES MIS

Teatr Muzyczny ROMA od ponad 10 lat lat proponuje polskiej publiczności premiery światowej klasyki musicalowej. Tylko najważniejsze dzieła i wyłącznie we własnych inscenizacjach. Wystawiliśmy m.in. „Miss Saigon” (2000), „Grease” (2002), „Koty” (2004), „Taniec Wampirów” (2005), ostatnio zaś „Upiora w operze” (2008).

Reżyser tych przedstawień, Wojciech Kępczyński, współpracował z największymi twórcami teatralnymi w świecie – od Camerona Mackintosha po Romana Polańskiego. Polski artysta cieszy się osobistym zaufaniem dwóch największych współczesnych twórców musicali: Lorda Lloyda Webbera (który zezwala na wersję non-replica swoich musicali jedynie w wyjątkowych przypadkach) oraz Claude-Michela Schönberga, kompozytora popularnego w całym świecie „Miss Saigon”.

Największym dziełem Claude-Michela Schönberga jest musical „Les Miserables”, oparty na słynnej powieści Victora Hugo, „Nedznicy”. To gigantyczne dzieło teatralne jest bardzo wierną adaptacją klasycznej ksiązki, pozostającej do dziś w kanonie lektur szkolnych.

Co więcej, musical „Les Miserables” już dwa lata temu osiągnął w Europie status „największego musicalu wszech czasów”, przejmując palmę pierwszeństwa od „Upiora w operze”. W dniu 8 października 2006 roku – w 21 lat od premiery – stał się najdłużej granym musicalem w historii londyńskiego West Endu. Na nowojorskim Broadwayu „Les Miserables” jest trzecim przedstawieniem w dziejach, ustępując jedynie „Kotom” (miejsce drugie) i „Upiorowi w operze” (miejsce pierwsze).

Wystawienie „Les Miserables” przez Teatr Muzyczny ROMA – ponownie: we własnej, oryginalnej inscenizacji w reżyserii Wojciecha Kępczyńskiego – planowane na wiosnę 2010 roku, jest więc naturalną konsekwencją polityki repertuarowej realizowanej w teatrze, który skutecznie zbliżył polską scenę muzyczną do światowego poziomu.

Musical „Les Miserables” jest wielkim wyzwaniem inscenizacyjnym – bogata akcja powieści, rozgrywającej się w wielu miejscach na przestrzeni wielu lat, wymaga od realizatorów nieskrępowanej wizji i poważnych środków. Wystawiając „Upiora w operze” TM ROMA, dowiódł, że zdolny jest udźwignąć wyzwania tej miary.

Jest jeszcze jeden niezwykle istotny aspekt. „Les Miserables” to wielka literatura na musicalowej scenie. Ta z najwyższej półki. Powieść Victora Hugo to absolutna klasyka europejskiego romantyzmu, a jej przesłanie jest wiecznie aktualne.

„Nędznicy” mówią o podstawowych ludzkich wartościach, tych na których wcześniej wyrosły idee Rewolucji Francuskiej. Autor zadaje podstawowe pytania o istotę dobra i zła oraz o moralne przesłanki wymiaru sprawiedliwości. Nowoczesne społeczeństwo jest w pewnym sensie realizacją ideałów, o jakie walczą bohaterowie powieści, co niestety nie musi oznaczać, że ich życiowe rozterki należą już do przeszłości...

Musical „Les Miserables” wyróżnia także liczba przebojów, które z niego pochodzą, m.in. I Dreamed a Dream,Who Am I?,One Day More,A Heart Full of Love,Stars,Bring Him Home,Do You Hear the People Sing?,Master of the House oraz On My Own. To rzecz niemal bez precedensu w dziejach gatunku, aby jedna produkcja teatralna dała tak wiele utworów o statusie światowych musicalowych hitów.

LES MISÉRABLES

Paryż (1980), Londyn (1985) i świat (już 25 lat)
Premiera: 8 października 1985 (Barbican Arts Centre)
West End – rekordowe 10000. przedstawienie 5 stycznia 2010
Broadway 1987-2003 (wznowienie 2006) – w sumie 7176 przedstawień
Nagrody TONY (1987) – najlepszy musical, najlepsze libretto, najlepsza muzyka, najlepsza scenografia, najlepsze oświetlenie, najlepsza reżyseria, dwie nagrody dla aktorów: Frances Ruffelle (Eponine) i Michael Maguire (Enjolras).

Musical był dotąd wystawiany w ponad 50 miastach ponad 40 krajów, przetłumaczono go na ponad 20 języków, m.in. japoński, hebrajski, węgierski, islandzki, norweski, niemiecki, polski, szwedzki, holenderski, duński, czeski, hiszpański, portugalski, kreolski, fiński, estoński.

Do tej pory na świecie odbyło się niemal 50 tysięcy zawodowych przedstawień, obejrzanych przez ponad 56 milionów widzów. Dokonano wielu nagrań musicalu w różnych obsadach (w tym wersję symfoniczną). Musical LES MISÉRABLES otrzymał ponad 50 ważnych nagród muzycznych, w tym Grammy za album „Broadway Cast” i Potrójną Platynę za album „London Cast”, który sprzedał się w liczbie ponad miliona egzemplarzy tylko w Zjednoczonym Królestwie. Amerykańskie nagranie „Broadway Cast” cieszy się już Poczwórną Platyną, co oznacza ponad cztery miliony sprzedanych płyt.

Albumy z LES MISÉRABLES ukazywały się także w innych krajach, jak m.in. Izrael (1987), Węgry (1988), Austria (1988), Szwecja (1990), Holandia (1991), Dania (1992), Czechy (1992), Hiszpania (1993), Japonia (1994-2003, w sumie sześć wersji obsady), Belgia (1998), Kanada/Quebek (1998).

Piosenka z musicalu One Day More („Jeszcze dzień”) była wykorzystana w kampanii prezydenckiej Billa Clintona w 1992 r. Utwór Do You Hear The People Sing („Słuchaj kiedy śpiewa lud”) towarzyszył transmisjom telewizyjnym z Placu Tiananmen. Bring Him Home („Daj mu żyć”) – na zamówienie Departamentu Stanu USA – stał się motywem przewodnim materiałów telewizyjnych z wojny w Zatoce Perskiej (1990).

Przy każdym niemal przedstawieniu pracowało dotychczas ponad 100 osób z obsady i obsługi sceny, nie wliczając innych działów teatru (jak dział promocji, biura, czy kasy). Przeciętnie w każdym przedstawieniu używa się niemal 400 kostiumów (składających się z ok. 1800 części garderoby) oraz ponad 30 peruk.

Największa publiczność na żywo: 125 000 w Sydney z okazji Święta Australii w 1989 r. Największa widownia telewizyjna: 400 mln widzów w prawie 200 krajach na ceremonii otwarcia Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w Anglii w 1996 roku.

Z okazji 10. rocznicy premiery zorganizowano wielką galę w Royal Albert Hall z udziałem 250 artystów (z różnych światowych produkcji) i 100 muzyków. Przy drugim bisie wyszło na scenę siedemnastu aktorów portretujących Valjeana w rożnych krajach (Polskę reprezentował Krzysztof Stasierowski) i każdy wykonał fragment Do You Hear The People Sing w swoim języku. Transmisję obejrzały 4 miliony widzów w Wielkiej Brytanii, zapis koncertu (w formatach VHS oraz DVD) sprzedał się w liczbie 1.5 mln egzemplarzy.





fot. Paweł Pyrz