Pierwsze spotkanie zaliczamy zwykle we wczesnym dzieciństwie, a często na pierwszym „dorosłym” spacerze. Jej dorodne, sercowate listki przyciągają wzrok, więc maluch wyciąga rączki i... donośny wrzask najlepiej świadczy o tym, że na jego drodze stanęła pokrzywa.

Dlaczego kłuje? I skąd biorą się swędzące, okropne bąble? Otóż cała pokrzywa – i łodyga, i liście – jest porośnięta malutkimi parzącymi włoskami. Dotknięte łamią się, wbijają w skórę i wstrzykują jad. Wszystkiemu winna substancja zawierająca bardzo aktywne kwasy mrówkowy i octowy oraz histaminę i acetylocholinę. To one, a zwłaszcza kwas mrówkowy i histamina, dają się we znaki, jeśli ktoś nieopatrznie chwyci roślinę gołą dłonią. Wiosną parzące właściwości pokrzywy są najmniej dokuczliwe, ale latem wyrośnięte i stwardniałe okazy mogą rzeczywiście dać się we znaki. Kto ich nie pamięta z czasów kolonijnych, ten wiele stracił. Stare legendy mówiły natomiast, że w zetknięciu z pokrzywą nie cierpiały tylko prawdziwe dziewice.

Mimo nieprzystępnej urody od wieków leczono nią wiele chorób. Pomagała zarówno wykształconym medykom, jak i wiejskim znachorom. W starożytności tamowano nią krwotoki, okładano czyraki, arabscy lekarze nasionami z miodem kurowali pacjentów cierpiących na impotencję. Podobno pomagała na paraliż – Rzymianie chłostali nią kończyny nieszczęśników lub nacierali je świeżo zmiażdżonymi liśćmi tak długo, aż wróciło w nich czucie. Tak samo traktowali zawodzącą męskość – dziś trudno sobie wyobrazić doznania towarzyszące tej niezwykłej metodzie leczniczej. Jedno jest pewne, kochanek musiał wielbić swą wybrankę nad życie, żeby zdecydować się na zabieg.

Najważniejsze jednak było i jest działanie oczyszczajace krew. Znana zielarka Maria Treben nakazuje wręcz, żeby przyjmować cudowną energię pokrzywy i pić codziennie zaparzoną z niej herbatkę. W liściach pokrzywa ma bardzo dużo chlorofilu leczącego niedokrwistość, do tego witaminy B, C, A i K oraz sole mineralne. Wyciągi z liści i herbatki ułatwiają trawienie i wydalanie toksyn, zwłaszcza mocznika. Francuzki, aby wiosną odmłodzić się i odtruć, piją świeży sok z liści (źródło doskonale przyswajalnego żelaza), a Skandynawowie zajadają się zupą pokrzywową, szpinakiem i surówkami, do których dodają młode szczytowe listki (sparzone wrzątkiem, żeby nie pokłuły języka). Anglicy z pokrzyw robią pudding, a Japończycy smażą liście w cieście naleśnikowym. Pokrzywowa dieta pomogła ponoć tybetańskiemu poecie Milarepie posiąść magiczną moc.

W lecznictwie ludowym pokrzywa do dziś także zalecana jest jako środek przydatny w zwalczaniu zapalenia stawów, reumatyzmu, anemii, chorób wątroby. Ekstrakty zaś wzmacniają włosy, przeciwdziałają ich wypadaniu, przetłuszczaniu i łupieżowi. Nie wycinajmy więc pokrzyw. Jeśli nawet sami nie będziemy bawić się w suszenie tego niezwykłego ziela, zostawmy je z myślą o motylach. Wprawdzie nie kwitnie pięknymi barwnymi kwiatami ani nie wytwarza nektaru, one i tak uwielbiają palącą roślinę. Gąsienice rusałki pokrzywnika, pawika czy admirała są takimi smakoszami, że nie chcą jeść żadnych innych liści. Można więc śmiało powiedzieć, że bez pokrzyw nie byłoby tych pięknych owadów. Pozwólcie pokrzywom żyć. A jeśli któraś ukłuje, bolące miejsce natrzyjcie szczawiem (zwykle rośnie gdzieś w pobliżu). Natychmiast złagodzi pieczenie.

Przepisy dla zdrowia i urody

SOK
Zbierz młode pokrzywy i wyciśnij sok w sokowirówce. Doskonale  wzmocni wczesną wiosną, poprawi obraz krwi,włosy, cerę. Znany środek na anemię. Kuracja trwa dwa tygodnie. Dziennie pij łyżkę tego specyfiku.

SAŁATKA
Weź 2 garście młodych liści, umyj, osącz i posiekaj. Dodaj siekany szczypior i natkę pietruszki, oprósz solą i pieprzem. Skrop octem balsamicznym, oliwą z oliwek, udekoruj łyżeczką majonezu i ugotowanym na twardo jajkiem (siekanym lub w ćwiartkach).

ZUPA Z POKRZYW
Drobno posiekaną cebulę podduś na maśle, zalej rosołem lub bulionem warzywnym, dodaj drobno pokrojone młode pędy pokrzywy (filiżanka na talerz zupy), zagotuj. Zapraw jajkiem, masłem, dopraw sosem sojowym. Podawaj z grzankami.

PO JAPOŃSKU
Liście pokrzywy zanurzaj w cieście naleśnikowym i smaż na gorącym tłuszczu. Podawaj z sosem sojowym.

NA WŁOSY
Zaparz herbatkę pokrzywową. Płucz nią włosy, jeśli mają skłonności do przetłuszczania.


Joanna Halena