Język symboli: motyl

Wiatr kołysze mirtem i cytryną, śpiewa, by się mimozy nie bały. Nad różą motyl przepłynął... – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska.

Dla wyznawców New Age motyl oznacza przemianę naszej świadomości, a także samej Ziemi – wynikającą z przejścia z Ery Ryb w Erę Wodnika. Wiążą ją oni ze swojego rodzaju oświeceniem, głębszym wejrzeniem w naturę świata.

Jednak najważniejszym aspektem przemiany, o której opowiadają motyle skrzydła, jest przebudzenie się w miłości do świata.

Przez niektóre środowiska katolickie motyl uważany jest za symbol zła. W ruchu New Age odczytują bowiem wezwanie do porzucenia tradycyjnych chrześcijańskich wartości i otworzenie się na to wszystko, co im zagraża. Ale przecież ten sam motyl pojawiał się na nagrobkach chrześcijańskich jako symbol zmartwychwstania. Z jednej strony symbolizuje piękno życia wiecznego, z drugiej nietrwałość doczesnego, tyle że pełnego uroków. A stąd już tylko mały krok do rozpusty i grzechu. O osobie prowadzącej dość rozwiązły styl życia mówi się przecież: „jak motylek, z kwiatka na kwiatek".

Motylej opinii zaszkodził jeden z jego przedstawicieli – rusałka admirał, który zwykł żywić się padliną, zamiast nektarem. W XVII-wiecznym malarstwie holenderskim i flamandzkim oznaczał zły omen lub grzeszną duszę. Dlatego czasem utożsamia się tego niewinnego owada z Lucyferem.

Ciężar śmierci przetrwał na jego skrzydłach do naszych czasów. W filmie „Milczenie owiec" psychopatyczny morderca wpychał w gardła swoich ofiar ćmę. Nawet jeśli sam film odszedł trochę w zapomnienie, to charakterystyczny plakat z motylem zamiast ust na kobiecej twarzy urósł do rangi symbolu milczenia i bezbronności.

Niektórzy współcześni psychologowie zalecają, zwłaszcza dzieciom, tłumaczenie śmierci jako uwolnienia się motyla z poczwarki – tymczasowej siedziby, jaką jest ciało. Wiele osób, które opisuje doświadczenie śmierci klinicznej, wspomina o pięknych motylach lub istotach o ich skrzydłach napotkanych po Drugiej Stronie.

Skrzydlate przesądy

W Japonii pojedynczy motyl w domu oznacza nadejście miłego gościa. Jeśli zaś spotyka się ich zbyt wiele, wróżą nieszczęście. Z kolei dla Chińczyków para lecących motyli to symbol miłości. Natomiast w angielskim hrabstwie Devon ludzie wierzyli, że trzeba zabić pierwszego napotkanego motyla wiosną, by uchronić się przed pechem.

Efekt motyla

Gdy nieznaczne zdarzenie – jak ruch skrzydeł motyla – powoduje daleko idące skutki, nazywamy to często efektem motyla. To zjawisko odgrywa poważną rolę w prognozowaniu pogody. Niewielkie różnice tego, co za oknem, przy wielodniowej prognozie okazują się wręcz kluczowe. I owocują tym, co wszyscy znamy aż za dobrze – bzdurną przepowiednią.

Anna Sokołowska
fot.: shutterstock