– Tak samo nie powinna być nam zaoszczędzona też starość. Jeżeli mamy mieć udane życie i dobrą śmierć, to musi ono przejść wszystkie swo-je etapy: młodość, dojrzałość oraz starość. Świadomi nieuchronności śmierci nie gnuśniejemy, nie popadamy w rozpacz z nudów, bo mamy ważne rzeczy do zrobienia. Historia każdego z nas musi mieć zakończenie. Nie wiedząc, kiedy ono nastąpi, musimy zadbać, aby było to zakończenie jak najlepsze, w razie gdyby miało nastąpić już jutro.

Ale, ale, nie dajmy się zwariować. Profesor socjologii Anna Pawełczyńska, autorka „Czasu człowieka" (wyd. 1986 r.), ostrzega, że jeśli pogrążymy się całkowicie w poczuciu przemijania, zakłóci to naszą świadomość trwania. Kiedy każde postrzeżenie stanie się już pamięcią, dostrzegać będziemy tylko przeszłość.

W pogoni za nieśmiertelnością
W 2019 roku ludzkość odkrywa lek na nieśmiertelność. I odtąd nikt już się nie starzeje, choć ciągle można umrzeć na raka albo zginąć w wypadku. Koszmarną wizję wiecznej młodości roztoczył Drew Magary w książce„ Nieśmiertelność zabije nas wszystkich". Nie zmienia to faktu, że wydłużanie ludzkiego życia i poszukiwanie remedium na starzenie się to jeden z najważniejszych celów nauki.

Jednym z pierwszych organizmów, który na tym zyskał, jest niepozorny robak Caenorhabditis elegans. Uczonym już udało się przedłużyć jego życie o połowę – z 20 do 30 dni. Kolejni naukowcy badają laboratoryjnego nicienia, żeby zapewnić jemu, a potem bardziej skomplikowanym organizmom, komfort długiego życia. 

Co trzecia z czytających te słowa osób, czyli aż 30 proc. ludzi żyjących w rozwiniętych społeczeństwach o wydłużającej się średniej życia, zapadnie na chorobę Alzheimera, Parkinsona lub inne rodzaje demencji starczych.

Zespół prof. Agnieszki Chacińskiej z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie bada funkcje mitochondriów, by zrozumieć patologie związane z neurodegeneracjami. Prof. Chacińska tłumaczy, że każda komórka skomplikowanych organizmów posiada mitochondria. To takie elektrownie w naszych komórkach – w nich powstaje energia niezbędna do życia, tam odbywa się oddychanie komórkowe.

Jeżeli zaczynają źle pracować, pojawiają się niemal wszystkie choroby neurodegeneracyjne. Kiedy uczeni zrozumieją, jak działają mitochondria, będą mogli szukać nowych sposobów na te nieuleczalne choroby. W świecie nauki robak Caenorhabditis elegans robi furorę jako model do badania biologii rozwoju oraz starzenia się.

Żyje ok. 20 dni, więc można je śledzić w krótkim czasie. Dla porównania – myszy laboratoryjne żyją do 2 lat. Prace z wykorzystaniem robaka pozwoliły na odkrycie genów odpowiedzialnych za starzenie.

Defekt tych genów prowadzi do wydłużenia życia. – Cykl życiowy można wydłużać, modyfikując różne procesy metaboliczne. Jest to intrygujące, ale nie chodzi przecież o to, żeby wydłużać życie za wszelką cenę. To drastycznie zwiększałoby prawdopodobieństwo demencji i chorób neurodegeneracyjnych. Optymalnym celem jest wydłużanie życia wysokiej jakości, czyli w dobrym zdrowiu i pełnej sprawności umysłowej – uważa prof. Chacińska.

Na razie możemy więc wybrać właściwy tryb życia, zdrowszą dietę, uprawiać sport i jak najczęściej ćwiczyć umysł. To jedyny sprawdzony „eliksir młodości", jakim obecnie dysponujemy. A nieśmiertelność? Można o niej pomarzyć, ale po głębszym zastanowieniu wcale nie rysuje się w różowych barwach.

Śmierć jest wpisana w naturę życia i jako jego nieodłączny element może się stać doskonałą motywacją do tego, żebyśmy odnaleźli w nim spełnienie.

Karolina Duszczyk
fot.: shutterstock